Het dorp Harreveld dankt zijn naam aan een middeleeuws kasteeltje dat zo heette. Deze ‘havezate’ was gebouwd in het begin van de vijftiende eeuw en bestond tot kort na 1800. Alleen de gracht is gedeeltelijk overgebleven.
Op de plaats van het kasteel verrees een landhuis, dat na 1875 door Duitse franciscanen werd uitgebouwd tot een klooster.
Vanaf 1911, toen de franciscanen alweer waren vertrokken, gebruikte de rooms-katholieke Sint-Vincentiusvereniging het voormalige klooster als internaat voor verwaarloosde kinderen. Dit ‘Gesticht’ werd lange tijd geleid door broeders van de congregatie van Onze Lieve Vrouw van Zeven Smarten. Gewoonlijk verbleven er zo’n 200 à 250 jongens tussen 10 en 18 jaar oud.
In de loop van de jaren 1970 en ‘80 werden steeds strengere eisen gesteld aan de huisvesting en privacy van de bewoners, zodat het gebouw meer en meer ongeschikt raakte voor zijn bestemming. Uiteindelijk kwam het leeg te staan en raakte het snel in verval door vandalisme en brandstichting.
In 1992 besloot de gemeente de gevaarlijk geworden bouwval te slopen, waarna het terrein vrijkwam voor de huidige gesloten inrichting voor jeugdzorg.
Het kasteel
De geschiedenis van de oude havezate is uitvoerig beschreven in het boek “Harreveld doorgrond” door Godfried Nijs / Hermine Manschot-Tijdink. Ook staat er een reconstructie in van hoe het kasteeltje er waarschijnlijk heeft uitgezien.
Het klooster
Het klooster heeft maar kort bestaan, van 1875 tot 1909, maar het kloostergebouw bleef gezichtsbepalend voor het dorp gedurende vrijwel de hele twintigste eeuw. Onderstaande foto laat zien hoe het er rond 1960 uitzag:
Ook het klooster en het internaat komen kort aan de orde in het eerder genoemde boek ‘Harreveld Doorgrond’, maar worden (vooral het internaat) veel uitvoeriger beschreven in een artikel van Henny Bennink in ‘De Lichte Voorde’ (pp. 12-40).
Het internaat
Bij het internaat (en voordien bij het klooster) hoorde ook een boerderij, op bovenstaande foto (uit de jaren 1950) nog net te zien aan de bovenrand.
In 1960 werden boerderij en bijgebouwen vertimmerd tot paviljoens voor de huisvesting van jongens. In hetzelfde jaar werd een nieuwe en modernere boerderij gebouwd op het (latere) adres Heideweg 1. Tegenwoordig is dit bedrijf eigendom van de familie Tankink.
Het einde
In 1992 kwam er een definitief einde aan het oude kloostergebouw. Het had in korte tijd een keer of vijftien in brand gestaan. De laatste keer was half januari 1991, toen de kapel vrijwel geheel werd verwoest. Niet veel later besloot de gemeente tot sloop van het hele complex.
De laatste brand, januari 1991.
Overzicht van de historie van Huis Harreveld met een tijdslijn-overzicht van de eigenaren/bewoners.
Door Henk Krabben, inwoner van Harreveld. Januari 2022
Mijn overzicht heb ik hoofdzakelijk gebaseerd op het gedegen onderzoek, beschreven in het alom erkend historisch boek van de heer Th.A.M. Thielen uitgegeven in 1966 en het boek “Harreveld doorgrond”. Echter er valt nog veel uit te zoeken en aan te vullen. Maar het was mijn persoonlijke doelstelling om eens een duidelijke tijdslijn te hebben van de eigenaren / bewoners van Hervelo / Havezate Harreveld.
Dit zal ook nog op tal van plekken aangevuld moeten worden met de “recente” geschiedenis van de komst van de Franciscanen etc. (welke invloed deze hebben gehad op Harreveld) tot en met het heden.